ADHD nie jest stanem, który dotyczy jedynie dzieci. Z trudnościami wynikającymi z ADHD borykają się także osoby dorosłe, które coraz częściej decydują się na diagnostykę w tym kierunku. Diagnoza ADHD u dorosłych jest przeprowadzana przez różne ośrodki i różnych specjalistów.
Do tej pory ADHD diagnozowano głównie u dzieci, bowiem jego pierwsze symptomy można zaobserwować między 6 a 9 rokiem życia. Jest jedna spora grupa osób dorosłych, u których objawy ADHD w wieku dziecięcym zostały przeoczone lub niewłaściwie zdiagnozowane.
Jak rozpoznać ADHD u dorosłych?
Zdiagnozowanie ADHD u dorosłych może być trudne, ponieważ objawy mogą się różnić w zależności od osoby. Najczęstsze objawy ADHD to:
- nadmierna ruchliwość lub brak koordynacji ruchowej;
- problemy z koncentracją i uwagą;
- impulsywność;
- nadmierna aktywność fizyczna;
- niepokój i nadmierna energia.
W praktyce, osoby z ADHD mogą doświadczać m.in. następujących trudności:
- częste przerywanie innym ludziom podczas rozmowy;
- częste zapominanie o rzeczach lub ich gubienie;
- nadmierna impulsywność;
- nadmierna aktywność fizyczna;
- trudności w planowaniu i organizacji czasu;
- częste problemy ze współpracą z innymi ludźmi;
- trudności ze zmianami w planach i schematach dnia codziennego.
- napady złości, problemy z komunikacją np. w związku
- poczucie niewykorzystywania w pełni własnego potencjału.
Osoba z ADHD może często zmieniać ścieżkę zawodową i/lub mieć trudność z ukończeniem studiów, co mimo umiejętności i potencjału intelektualnego może przekładać się na trudną sytuację materialną czy zawodową.
Jak leczy się ADHD u osób dorosłych?
W przypadku ADHD u osób dorosłych, leczenie może obejmować psychoterapię, leczenie farmakologiczne lub obie te metody.
Psychoterapia pomaga pacjentom radzić sobie ze swoimi objawami. Spotkania z psychoterapeutą mogą przede wszystkim pomóc w budowaniu i podnoszeniu samooceny, która bardzo często jest obniżona u osób z ADHD.
Ponadto na terapii pacjenci mogą uczyć się strategii radzenia sobie z impulsywnością, agresją, czy nadpobudliwością. Leki z kolei sprzyjają poprawie funkcji poznawczych i produktywności u pacjentów ze zdiagnozowanym ADHD.
Diagnoza ADHD u dorosłych: przebieg
Wiele osób zastanawia się, kto diagnozuje ADHD u dorosłych, a więc do kogo mają się zwrócić o pomoc. Można się zgłosić do psychologa, który przeprowadza procedurę opiniowania.
W wyniku wywiadu i testów specjalista przygotowuje opinię, z którą osoba może zostać skierowana do lekarza psychiatry w celu kontynuacji diagnozowania i ewentualnego podjęcia leczenia farmakologicznego.
Poszczególne spotkania z psychologiem wyglądają następująco:
Pierwsze spotkanie – wywiad
Podczas pierwszego spotkania psycholog zbiera informacje na temat aktualnego funkcjonowania pacjenta oraz trudności występujących we wcześniejszych etapach życia. Podczas wywiadu pacjent usłyszy także pytanie o swoją dotychczasową historię leczenia.
W czasie pierwszego spotkania jest także czas na omówienie wszelkich pytań lub wątpliwości, z którymi zgłasza się pacjent.
Drugie spotkanie – diagnostyka w oparciu o testy psychologiczne
Podczas drugiego spotkania psycholog przeprowadza z pacjentem, pacjentką wywiad-kwestionariusz diagnostyczny DIVA- 5, który opiera się na międzynarodowej klasyfikacji chorób.
Pacjent dostanie do wypełnienia test MMPI®-2, który jest samoopisowym kwestionariuszem osobowości. Test można wypełnić online.
Podczas tej części procesu diagnostycznego psycholog może użyć również innych narzędzi dopasowanych do trudności danego pacjenta. O doborze narzędzi diagnostycznych do konkretnych pacjentów decyduje psycholog.
Zastosowanie testów psychologicznych ułatwia ocenę funkcjonowania pacjenta i wspomaga w ewentualnym potwierdzeniu, bądź wykluczeniu szeregu innych zaburzeń, które mogą być błędnie oceniane jako ADHD.
Trzecie spotkanie – omówienie opinii
Podczas ostatniego spotkania psycholog omawia z pacjentem proces oraz jego wynik. Pacjent, pacjentka otrzymuje sporządzoną opinię psychologiczną, w której zawarte są informacje dotyczące oceny jego funkcjonowania.
W trakcie spotkania podsumowującego psycholog wyjaśnia wszelkie wątpliwości, odpowiada na pytania, a także wskazuje kierunki dalszego postępowania.
Z opinią wystawioną przez psychologa można zgłosić się do lekarza psychiatry w celu otrzymania oficjalnej diagnozy klinicznej niezbędnej do wdrożenia leczenia farmakologicznego.
Test psychologiczny umożliwia ocenę funkcjonowania pacjenta, pacjentki i wykluczenie szeregu innych zaburzeń, z którymi można było pomylić nadpobudliwość psychoruchową.
Diagnoza ADHD dorosłych w Poradni Psychologicznej Synergia
Pełną diagnozę ADHD u dorosłych oferuje również Poradnia Psychologiczna Synergia. Diagnozę przeprowadza mgr Marta Walczak-Augustyn, specjalizująca się w pracy z osobami nieneurotypowymi.
Całkowity koszt diagnozy to 1050 zł i składa się ona z następujących etapów:
- Konsultacja wstępna z wywiadem psychologicznym
- Test diagnostyczny przeprowadzany stacjonarnie (ok. 2 h)
- Kolejny test diagnostyczny przeprowadzany zdalnie lub stacjonarnie
- Spotkanie podsumowujące z prezentacją wyników diagnozy i dalszymi zaleceniami
W Poradni Psychologicznej Synergia przyjmuje również psychiatra, z którym w razie potrzeby nasi pacjenci mogą kontynuować współpracę.
