Jak zdiagnozować autyzm u dorosłych? Gdzie diagnozuje się autyzm i jakie testy się wykonuje?
Spektrum autyzmu w dużej mierze kojarzy się z dziećmi, a zwłaszcza z chłopcami. Jest to jednak podejście bardzo stereotypowe, ponieważ z autyzmu się nie wyrasta, a ponadto diagnozuje się go także u kobiet. Autyzm nie jest chorobą, a stanem odmienności neurologicznej, zatem się go nie leczy.
Większość diagnoz spektrum autyzmu stawia się dzieciom lub nastolatkom. Jest jednak wiele osób, które dopiero w dorosłości dowiadują się o swojej neuroatypowości. Okazuje się, że większość tych osób miało styczność z psychologami czy psychiatrami w ciągu swojego życia, jednak ich neuroodmienność przeoczano.
Dzieje się tak ponieważ osoby w normie intelektualnej wykształcają umiejętność maskowania swojej „inności”. Strategią maskowania zwłaszcza dobrze posługują się kobiety, u których autyzm jest często przeoczany lub mylony z innymi stanami np. zaburzeniami lękowymi czy zaburzeniami osobowości.
Jak zdiagnozować autyzm u dorosłych?
Chcąc podejść do diagnozy spektrum autyzmu, należy zwrócić uwagę, czy wybrany ośrodek specjalizuje się w diagnozowaniu osób dorosłych. Jest to bardzo ważne, ponieważ nie każdy psycholog czy psychiatra specjalizuje się w diagnostyce dorosłych.
Przebieg procesu diagnostycznego może się nieznacznie różnić w zależności od ośrodka, w którym jest prowadzony jednak są pewne stałe elementy:
- Wywiad dotyczący codziennego funkcjonowania, a także historii życia czy funkcjonowania na różnych jego etapach. Na tym etapie psycholog może poprosić o możliwość porozmawiania z kimś bliskim dla osoby przechodzącej przez proces diagnostyczny.
- Testy psychologiczne dotykające różnych sfer. Nie ma jednego uniwersalnego „testu na autyzm”. Robi się natomiast testy osobowości, zdolności poznawczych, intelektu i inne.
- ADOS –2, czyli protokół obserwacji do diagnozowania zaburzeń ze spektrum autyzmu. Jest to narzędzie zawierające serię prób, które prowokują osobę badaną do określonych zachowań społecznych. To z kolei umożliwia diagności obserwowanie badanego w trakcie naturalnie przebiegającej interakcji. Jest jednym z najbardziej przydatnych narzędzi w diagnostyce spektrum autyzmu.
Po zgromadzeniu wszelkich niezbędnych informacji i opracowaniu wyników testów psychologicznych następuje spotkanie z psychologiem (lub w przypadku pracy w zespole diagnostycznym).
Spotyka się także z lekarzem psychiatrą, podczas którego lekarz przeprowadza wywiad, a także następuje przekazuje informacje o wyniku. Jest to również czas na omówienie funkcjonowania osoby badanej, a także odpowiedzi na wszelkie nurtujące ją pytania i wątpliwości.
