Diagnoza osobowości to jedna ze specjalistycznych procedur z zakresu psychologii, która pozwala za pomocą odpowiednich testów lepiej opisać osobowość pacjenta i ewentualnie rozpoznać zaburzenia osobowości.
Diagnozowanie osobowości jest w niektórych przypadkach szczególnie zalecane, ale też można się jemu poddać z własnej inicjatywy.
Za chwilę wyjaśnimy, jak wygląda diagnoza osobowości krok po kroku, jak się na nią zgłosić, kto ją przeprowadza i ile kosztuje cała procedura.
Spis treści
Czym jest diagnoza osobowości?
Diagnoza osobowości to proces oceny i analizy cech, wzorców zachowań, myślenia, emocji i stosunków interpersonalnych, które charakteryzują daną osobę.
Jest to technika stosowana w psychologii i psychiatrii, która ma na celu zrozumienie głębokich aspektów osobowości danej osoby oraz identyfikację ewentualnych problemów lub zaburzeń osobowości.
Diagnoza osobowości ma zastosowanie zarówno w kontekście terapii psychologicznej, gdzie pomaga zrozumieć głębsze przyczyny trudności emocjonalnych czy zachowań, jak i w kontekście psychiatrii, gdzie pomaga w diagnozowaniu ewentualnych zaburzeń osobowości.
Należy pamiętać, że diagnoza osobowości jest procesem złożonym i wymaga dokładnej analizy oraz wiedzy specjalisty. Nie zastąpią jej zatem samodzielnie wykonane i zinterpretowane testy, które można znaleźć w sieci.
Diagnoza osobowości a diagnoza zaburzeń osobowości
Czy diagnoza osobowości i diagnoza zaburzeń osobowości to to samo?
Jeśli istnieje podejrzenie zaburzenia osobowości, to właśnie diagnoza osobowości pomoże to określić. Natomiast procedura ta nie służy wyłącznie do diagnozowania zaburzeń osobowości. Jeśli więc dana osoba na nie nie cierpi, nadal może uzyskać wiele korzyści z przeprowadzenia diagnozy.
Celem diagnozy jest bowiem analiza osobowości, która pozwala później właściwie rozpoznać problemy danej osoby oraz dostosować metody terapii. To również ważna informacja dla samej osoby diagnozowanej, która dzięki niej może lepiej poznać siebie, swoje mocne i słabe strony.
Kiedy zgłosić się na diagnozę osobowości?
Na diagnozę osobowości może skierować cię np. lekarz psychiatra, ale możesz też zgłosić się z własnej inicjatywy. W szczególności warto to rozważyć przy zaobserwowaniu u siebie takich objawów:
- Trudności emocjonalne i interpersonalne: trwałe problemy z emocjami, reakcjami na stres, relacjami interpersonalnymi czy trudnościami w utrzymaniu zdrowych relacji.
- Powtarzające się wzorce zachowań: powtarzanie określonych negatywne wzorców zachowań, reakcji czy myślenia, które wpływają negatywnie na twoje życie i dobre samopoczucie.
- Stany lękowe i depresyjne: nawracające epizody lęku, depresji lub innych zaburzeń emocjonalnych.
- Trudności w pracy lub edukacji: problemy w utrzymaniu pracy, osiągnięciu celów edukacyjnych lub efektywnej komunikacji w miejscu pracy lub w szkole, problemy z koncentracją, motywacją, pamięcią.
- Niepokojące myśli czy zachowania: myśli lub zachowania, które wydają się wykraczać poza normę i powodować cierpienie.
- Zaburzenia osobowości: podejrzenie zaburzenia osobowości (np. borderline, narcystyczna, schizoidalna, histroniczna, unikająca, zależna, dyssocjalna, obsesyjno-kompulsywna).
Warto również udać się na diagnozę po prostu z ciekawości i potrzeby samorozwoju. Nawet jeśli nie masz poważnych trudności emocjonalnych, diagnoza osobowości może pomóc w zrozumieniu siebie, swoich mocnych stron i obszarów do poprawy, co może przyczynić się do rozwoju osobistego.
Diagnoza osobowości krok po kroku
Diagnoza osobowości składa się z trzech etapów, z czego dwa wymagają spotkania z osobą przeprowadzającą diagnozę. W Poradni Synergia procedura wygląda następująco:
1. Wywiad psychologiczny
Pierwsze spotkanie polega na przeprowadzeniu wywiadu psychologicznego. Trwa ono jedną godzinę. Wywiad przeprowadza ten sam specjalista, który nadzoruje cały proces diagnozy.
Jest to także okazja do tego, by wytłumaczyć, jak będzie wyglądała cała procedura czy jak należy wypełniać testy. Z punktu widzenia psychologa konsultacja jest ważna, by móc dobrać odpowiednią metodę badawczą do pacjenta.
2. Test osobowości
Kolejnym etapem jest wykonanie testu osobowości. W tym przypadku mówimy o MMPI-2, czyli Minnesockim Wielowymiarowym Inwentarzu Osobowości. Wykonanie tego testu zajmuje zwykle 2 godziny, ponieważ należy w nim odpowiedzieć na ok. 500-600 pytań. Odpowiedzi do wyboru to: prawda, fałsz, nie wiem.
Co ważne, test nie musi być wykonywany na miejscu w poradni. Pacjent może przystąpić do niego w domu. Poradnia udostępnia specjalny kod, dzięki któremu pacjent pobiera oprogramowanie na swój komputer i wykonuje test. Miejsce, w którym przystępujemy do testu, nie ma wpływu na wynik diagnozy.
Test MMPI-2 jest dostępny za pomocą specjalnego klucza. Nie znajdziesz go za darmo w sieci, przeznaczony jest bowiem do pracy specjalisty i przez niego powinien być interpretowany. Nie sugeruj się darmowymi testami osobowości, które rzekomo wzorują się na MMPI-2.
3. Omówienie wyniku diagnozy
Proces diagnostyczny kończy spotkanie, podczas którego specjalista omawia wyniki testu i przekazuje pacjentowi diagnozę w formie papierowej.
Podsumowujące spotkanie trwa, podobnie jak wstępne, godzinę. To również okazja do zasugerowania dalszych kroków, w tym metod leczenia.
Na zinterpretowanie wyników i przygotowanie opisowej diagnozy osobowości trzeba poczekać co najmniej kilka dni.
Ile kosztuje diagnoza osobowości?
Koszt diagnozy osobowości w Poradni Psychologicznej Synergia to 600 zł. Jest to całkowita cena spotkań ze specjalistą i przeprowadzenia testu.
Skąd wynika taka cena? Standardowo konsultacja psychologiczna kosztuje ok. 180 zł – w tym wypadku odbywają się dwa spotkania.
Dostęp do testu (a więc do arkuszy i innych materiałów pozwalających na prawidłową interpretację) jest znacznie bardziej kosztowny i jest to inwestycja specjalisty, który kupuje narzędzie pracy.
W cenę wliczona jest analiza odpowiedzi na ponad 500 pytań, zinterpretowanie wyniku i przygotowanie opisu.
Kto diagnozuje zaburzenia osobowości?
Psycholog przeprowadzający diagnozę za pomocą testu MMPI-2 musi być do tego odpowiednio przygotowany (przejść szkolenie i zdobyć doświadczenie).
W Poradni Psychologicznej Synergia diagnozę osobowości przeprowadzają psycholożki: Alicja Ołdak, Aleksandra Plewka i Marta Walczak-Augustyn. Diagnozy przeprowadzane są w obu filiach Poradni Synergia: przy ul. Krotoszyńskiej na Starych Bielanach oraz przy ul. Słomińskiego w Śródmieściu.
