Terapia czaszkowo-krzyżowa to metoda terapeutyczna, która wzbudza zainteresowanie niektórych osteopatów i fizjoterapeutów. Jej celem jest łagodzenie objawów bólu głowy, bólów szyi, fibromialgii oraz zaburzeń o podłożu psychicznym.
Popularyzatorem tej metody był amerykański lekarz osteopata John Upledger, który zakładał istnienie cyklu produkcji i resorpcji płynu mózgowo-rdzeniowego oraz jego wpływu na funkcjonowanie tkanek w ciele.
W tym artykule wyjaśnimy sobie, czym dokładnie jest terapia czaszkowo-krzyżowa, jak wygląda sesja terapeutyczna i przy jakich problemach może się ona okazać pomocna.
Terapia czaszkowo-krzyżowa: co to jest?
Terapia czaszkowo-krzyżowa, tudzież cranio-sacralna jest formą pracy z ciałem poprzez delikatny ucisk konkretnych struktur kostnych w obrębie czaszki, klatki piersiowej, przepony, oraz kości krzyżowej.
Ten rodzaj terapii ma na celu uwolnienie napięć drzemiących głęboko w ciele, tworzących wrażenie ogólnego „spięcia i ciężkości”, które przeważnie mają podłoże psychosomatyczne. Mówimy tu zatem o napięciach psychicznych/emocjonalnych, które manifestują się poprzez objawy stricte związane z ciałem.
Układ craniosacralny odpowiada za prawidłowy rozwój oraz funkcjonowanie ośrodkowego układu nerwowego. Składa się on ze struktur, które otaczają i chronią mózg oraz rdzeń kręgowy, np. kości czaszki, opony mózgu i rdzenia kręgowego, płyn mózgowo-rdzeniowy.
To właśnie na tych strukturach pracuje się podczas wykorzystania tej metody. Poprzez delikatny dotyk wpływamy na funkcję układu craniosacralnego, a tym samym na funkcję układu nerwowego i wszystkich innych układów odpowiedzialnych za funkcjonowanie organizmu.
Z tego względu ta terapia pomaga oddziaływać na przeróżne dolegliwości i trudności, wspomagając proces ich leczenia i wyciszania. Wspiera i wzmacnia mechanizmy samouzdrawiania. Metoda ta zakłada, że to organizm pacjenta/ki sam wie najlepiej, jakich bodźców mu potrzeba, a terapeuta podąża za jego głosem. Wszystkie odpowiedzi są w nas, musimy tylko je odkryć.
Terapia cranio-sacralna: przebieg sesji
Na czym w praktyce polega terapia czaszkowo-rdzeniowa?
Sesja terapeutyczna rozpoczyna się zwykle od ułożenia pacjenta/ki w pozycji na plecach. Osoba przez cały czas trwania sesji pozostaje w ubraniu. Terapia polega na diagnostyce, a następnie delikatnym oddziaływaniu poprzez dotyk. Jest to nieinwazyjna i spokojna praktyka.
W wielu technikach praca rąk terapeuty związana jest z odbiorem wrażeń z układu kostnego pacjenta, lecz intencja i uwaga skupiają się głównie na tkankach miękkich i przepływie płynów.
Zgodnie z zasadą mechaniki, prawidłowy ruch, w szczególności przepływ płynów ciała, determinuje zdrowie. Optymalizując wymianę płynów, terapeuta wpływa na poprawę procesów fizjologicznych oraz uruchomienie procesów samouzdrawiania.
Terapeuta pomaga ciału pacjenta w osiągnięciu tego efektu przez zmniejszenie ograniczeń ruchomości tkanki łącznej oraz poprawę jej giętkości, rozciągliwości, nawilżenia i elastyczności. Ograniczenia te mogą być wynikiem urazu mechanicznego lub emocjonalnego, zaburzeń czynności tkanek, stanu zapalnego (pod wpływem toksyn lub w drodze procesów naprawczych) lub patologii. Z kolei organizm, w którym przepływ płynów jest zakłócony staje się bardziej podatny na rozwój patologii.
Sesja terapeutyczna jest procesem mocno osadzonym w znajomości anatomii, fizjologii i biomechaniki, ale jednak pod wieloma względami procesem twórczym. Zarówno od podejścia pacjenta/ki, jak i terapeuty do takiej sesji zależy jej końcowy efekt.
Warto jednak, decydując się na tę formę terapii, pamiętać, że to pacjent/ka podejmuje decyzję, określa cel terapii i jest osobą, od której w znacznej mierze zależy powodzenie całego procesu zdrowienia. Terapeuta jest właściwie tylko kimś w rodzaju przewodnika, który wspiera właściwości samoleczące pacjenta/ki, wspiera jego/jej „Wewnętrznego Lekarza“. W tym celu wykorzystuje umiejętności palpacyjne oraz słowne.
Terapia czaszkowo-krzyżowa: na co pomaga?
Terapia cranio-sacralna może być stosowana jako leczenie wspomagające w procesie psychoterapii. Pomaga uwolnić zgromadzone w ciele emocje i traumy. Dzięki takiemu pozawerbalnemu poszukiwaniu odpowiedzi w ciele otwierają się zupełnie nowe pokłady samopoznania, do omówienia na “standardowej” psychoterapii.
Poza tym terapia czaszkowo-krzyżowa może okazać się pomocna w licznych problemach o podłożu psychosomatycznym i neurologicznym, np.
- podniesieniu ogólnej witalności, co bezpośrednio przekłada się na jakość życia;
- mentalnym „zamgleniu”;
- chorobie Parkinsona;
- chorobie Alzheimera;
- bólu niewiadomego pochodzenia, w którym medycyna akademicka jest bezradna;
- bolesnych menstruacjach i endometriozie;
- problemach jelitowych, również tych pochodzenia psychosomatycznego, zespole jelita drażliwego;
- problemach bólowych szyi, barków, dolnych pleców, głowy, związanymi często z napięciami;
- dysfunkcjach stawów skroniowo-żuchwowych (np. bruksizm);
- migrenach;
- problemach z nauką, zaburzeniach koncentracji;
- problemach z pamięcią krótkotrwałą, szczególnie po urazie/traumie;
- zaburzeniach koncentracji uwagi, nadpobudliwości, stresie, chronicznym zmęczeniu;
- PTSD;
- chorobach autoimmunologicznych.
Terapia czaszkowo-krzyżowa: opinie lekarzy i skutki uboczne
Ze względu na swoją nieinwazyjność terapia cranio-sacralna właściwie nie ma skutków ubocznych. W czasie sesji mogą pojawić się jednak niespodziewane reakcje w związku z uwalnianym napięciem, np. płacz.
Choć część lekarzy uważa ten rodzaj terapii za szarlatanerię pozbawioną podstaw naukowych, wielu specjalistów, w tym psychologów, podkreśla jej pozytywne skutki. Nie ma zatem powodów, by uznać, że może być ona szkodliwa, a efekty różnią się w indywidualnych przypadkach. Zależą od umiejętności terapeuty, współpracy z nim i podejścia pacjenta/ki.
Warto jednak nadmienić, że istnieją pewne przeciwwskazania, choć nie są one liczne. To przede wszystkim wszelkie krwawienia wewnątrzczaszkowe, problemy z rdzeniem przedłużonym, wczesna ciąża, schorzenia i urazy w obrębie czaszki czy ostre stany chorobowe (w tym związane ze stwierdzonymi chorobami psychicznymi).
