Zdrada jest świadomym złamaniem przysięgi lub odstępstwem od przyjętych norm czy wartości, działaniem przeciwko tym normom i wartościom, zaparciem się ich, a także jawną lub skrytą ich negacją. Zdrada jest złamaniem zasad panujących w związku, poważnym naruszeniem relacji i bliskości osób zaangażowanych w relację, naruszeniem oczekiwań wobec związku, nadszarpnięciem więzi. Jest najczęstszą przyczyną rozpadu wspólnoty. Z badań CBOSu wynika, że 26% Polaków i Polek zdarzyło się nawiązać flirt, a 14% nawiązało intymne kontakty z kimś innym niż partnerem_ką w trakcie trwania związku. Bycie zdradzonym jest ciężkim, traumatycznym przeżyciem, które wprowadza huśtawkę wielu negatywnych emocji i znacząco dezorganizuje funkcjonowanie intelektualne z powodu nawrotów myśli o niewierności. Jak radzić sobie ze zdradą wyjaśnia specjalistka, psycholożka i seksuolożka mgr Klaudia Pawicka.
Zdrada zdradzie nierówna- rodzaje zdrad
Najczęściej zdradę definiuje się jako naruszenie wyłączności seksualnej. Jednak szereg ukrywanych przed partnerem_ką nieseksualnych zachowań również może się do niej zaliczać. Dzielenie się intymnymi odczuciami poza związkiem, flirtowanie, dzielenie się treściami seksualnymi, internetowe flirty, czy korzystanie z pornografii, to tylko niektóre przykłady zachowań, które mogą być postrzegane przez różne osoby jako zdrada. Z tego powodu ważne jest, aby ustalić, przegadać swoje granice na początku nowej relacji. W każdym związku zdrada może być czymś innym. Każda nielojalność partnera_ki może być uważana za oznakę złamania umowy między osobami w związku. Stereotypowo mężczyźni postrzegają zdradę w kontekście seksualnym, natomiast kobiety większą wagę przypisują niewierności emocjonalnej. Psychologia ewolucji podaje nam uzasadnienie – mężczyzna nie chce wychowywać czyichś dzieci, a kobieta nie chce zostać porzucona. Podkreślam jednak, że to jedynie stereotyp :).
Dlaczego zdradzamy?
Kiedy osoba zostanie zdradzona, pytanie “dlaczego?” jest tym, które najczęściej i najbardziej uporczywie miota się po jej głowie. Powodów może być wiele. Najczęstszym jest brak satysfakcji seksualnej w związku, lub w ogóle brak seksu. Pragnienie nowych doznań, urozmaicenie swojego życia seksualnego. Często pod czysto fizycznymi aspektami kryje się wiele emocjonalnych powodów, może być to potrzeba czułości, bądź akceptacji, może to być poszukiwanie ciepła i zrozumienia, którego partner_ka nie otrzymuje w związku. Czasem niewierność może być zemstą na partnerze_ce za jakieś krzywdy, upokorzenia. Zdarza się, że jest to rozczarowanie związkiem. Bywa, że osobą zdradzającą kieruje okazja, stan utraty kontroli, na przykład pod wpływem upojenia alkoholowego. Podwyższone ryzyko niewierności pojawia się również pod wpływem przeżywanego kryzysu. Częstym powodem jest chęć potwierdzenia swojej wartości i atrakcyjności. Może pojawiać się również lęk przed bliskością. Motywów zdrady jest wiele i często wydaje się nam, że powinniśmy znaleźć jedną, konkretną przyczynę, ale w rzeczywistości podłożem do zdrady jest konfiguracja wielu różnych czynników.
Stało się! – uczucia
Wyjawienie zdrady jest szokiem dla osoby, która została zdradzona. Nie wierzy w to co się stało, zaprzecza. Później pojawia się ogromny bałagan emocji, natrętne wspomnienia wracają na jawie i w snach. Każda sytuacja mająca okoliczności podobne do okoliczności związanych ze zdradą przypomina o niej i wprowadza w stan złego samopoczucia. Zdarza się, że taka osoba ma trudności z zasypianiem, wybudza się, jest drażliwa, zdarzają jej się niekontrolowane wybuchy gniewu, nie potrafi skoncentrować uwagi, nie odczuwa przyjemności. Odczuwa natomiast lęk, poczucie krzywdy, niesprawiedliwości. Często taka osoba czuje się winna za całą sytuację, jej poczucie własnej wartości jest mocno nadszarpnięte, żeby nie powiedzieć rozszarpane. Następnie pojawia się złość na partnera_kę, przygnębienie. Osoba zdradzona traci zaufanie do partnera_ki, co często przeradza się w potrzebę nieustannej kontroli. Odczuwa miłość, zazdrość, ale jednocześnie gniew i nienawiść. Osoba zdradzająca najczęściej nie jest bezduszna i również odczuwa gamę nieprzyjemnych emocji. Często odczuwa lęk przed utratą związku. Odczuwa wstyd i winę, ale również żal, że romans musi się skończyć i poczucie winy w stosunku do “osoby trzeciej”. A co z osobą “trzecią”? Najczęściej pojawia się rozczarowanie, zazdrość, porzucenie.
Co dalej? Obraz po apokalipsie
Kiedy doszło już do wyjawienia zdrady powinnością osób w relacji jest podjęcie decyzji: rozstanie lub dalsze bycie razem. Tylko jak to zrobić, skoro te nieprzyjemne emocje wciąż mieszają się ze wspomnieniami, które przynoszą przyjemne uczucia? Powracają i te miłe i te niemiłe wspomnienia.
Paradoksalnie zdrada może być szansą na umocnienie związku. Osoby w związku powinny stanąć twarzą w twarz z traumą zdrady i przepracować problem. Warto, by osoba zdradzona zadała sobie kilka pytań: Czy poza zdradą masz partnerowi_ce wiele do zarzucenia? Czy wcześniej partner_ka robił_a wiele innych rzeczy przeciwko związkowi, lub był_a idealnym_ą partnerem_ką?
Czy zdradę można wybaczyć? (trzeba zastanowić się co skłoniło do zdrady)
Jeśli podejmiecie decyzję o utrzymaniu i próbie odbudowania związku:
• Nie oczekuj, że rana zagoi się szybko i bezboleśnie- wręcz przeciwnie, będzie to trwało i wymagało wiele wysiłku.
• Będziesz potrzebować od osoby wyjaśnień, masz prawo wiedzieć co się stało i dlaczego, ale nie wypytuj o szczegóły, które nie są Ci potrzebne.
• Partner_ka powinien_na uznać Twoje emocje, skonfrontować się z nimi i zapewnić, że dołoży wszelkich starań by się to nie powtórzyło.
• Za zdradę odpowiedzialna jest osoba niewierna, ale za kryzys w związku – osoby w nim uczestniczące, więc żeby odbudować relację wszyscy musicie nad nią pracować.
• Przemyślcie dlaczego w ogóle wybraliście bycie razem.
• W jaki sposób możecie się rozwijać jako związek?
• Jakie są wasze zalety?
• Jakie trudności razem przezwyciężyliście?
• Jak ta zdrada mieści się w całej złożoności waszej relacji?
• Rozmawiajcie o swoich obawach i lękach.
• Zaplanujcie wspólnie jakiś Wasz “rytuał”, który będzie umacniał związek.
• Stwórzcie plan odzyskiwania miejsc, ludzi i zdarzeń zszarganych przez zdradę.
• Nie wracajcie do tego, budujcie Waszą relację.
Mimo całej okropności i traumy zdrady może ona pozytywnie wpłynąć na Waszą dalszą relację. Jeśli potrzebujecie czegoś więcej, nie potraficie sami uporać się z niewiernością zgłoście się do specjalisty_ki na terapię par/związków.
