Diagnoza ADHD u dorosłych - przebieg i wskazówki postępowania

Diagnoza ADHD u dorosłych jest coraz częściej i powszechniej przeprowadzanym postępowaniem, mimo że dotychczas diagnozowanie tego zaburzenia było częściej spotykane wśród dzieci w wieku szkolnym, kiedy na ogół ujawniają się pierwsze objawy ADHD.

Dorośli, którzy jako dzieci z różnych powodów nie zostali zdiagnozowani z ADHD, dzięki zwiększonej świadomości obserwują u siebie utrudniające codzienne funkcjonowanie objawy i decydują się na diagnozę oraz podjęcie leczenia.

W tym artykule dowiesz się, jak rozpoznać ADHD u dorosłych, jak wygląda procedura diagnozowania oraz jakie leczenie można podjąć, by zmniejszyć negatywne skutki zaburzenia.

ZAPISZ SIĘ NA DIAGNOZĘ ADHD

ADHD u dorosłych: objawy

Diagnozowanie ADHD u dorosłych opiera się w dużej mierze na zbadaniu, jakie objawy pojawiały się u pacjenta/ki w dzieciństwie i które z nich utrzymują się w wieku dorosłym, utrudniając codzienne funkcjonowanie. Do najczęstszych objawów należą:

nadmierna aktywność ruchowa;
problemy z koncentracją i uwagą;
impulsywność;
gwałtowne zmiany w emocjach;
nadmierna energia;
uczucie niepokoju i niecierpliwość;
problemy z pamięcią krótkotrwałą.

Dorośli z ADHD mogą doświadczać następujących trudności¹:

częste przerywanie innym podczas rozmowy;
zapominanie, gubienie, przeoczenia;
nadmierna impulsywność;
problemy ze współpracą, pracą zespołową;
skłonność do depresji i innych zaburzeń;
prokrastynacja i niekończenie rozpoczętych zadań;
mała elastyczność, trudności w przystosowaniu się;
trudności w planowaniu i organizacji czasu i pracy;
nadwrażliwość na bodźce;
skłonność do uzależnień, problemów z odżywianiem, ryzykownych zachowań;
trudność w realizacji planów życiowych i zawodowych;
problemy materialne związane ze złą organizacją kariery zawodowej;
trudności w zarządzaniu własnymi finansami;
problemy z osiągnięciem satysfakcji seksualnej.

Jak widać, lista jest długa, a pełne rozpoznanie objawów związanych z ADHD u dorosłego odbywa się podczas wywiadu psychologicznego i testów.

ADHD dorosłych: czynniki sprzyjające

Należy dodać, że obecność niektórych czynników może zwiększyć prawdopodobieństwo występowania ADHD u pacjenta dorosłego.

Szczególnie zwraca się uwagę na występowanie zaburzenia w rodzinie – badania wskazują, że ADHD często dziedziczy się po rodzicach.

Warto podkreślić, że zespół nadpobudliwości psychoruchowa z deficytem uwagi jest uwarunkowany biologicznie. Wychowanie i czynniki społeczne nie mają wpływu na jego rozwinięcie się, choć mogą powodować podobne objawy.

Natomiast współwystępowanie innych zaburzeń psychicznych czy niekorzystne uwarunkowania społeczne mogą mieć wpływ na utrzymywanie się ADHD w wieku dorosłym².

Diagnoza ADHD u dorosłych: przebieg

Wiele osób zastanawia się, kto diagnozuje ADHD u dorosłych, a więc do kogo mają się zwrócić o pomoc. Można się zgłosić do psychologa, który przeprowadza procedurę opiniowania.

W wyniku wywiadu i testów przygotowuje się opinię, z którą pacjent/ka może zostać skierowany/a do lekarza psychiatry w celu kontynuacji diagnozowania i podjęcia leczenia farmakologicznego.

Diagnoza u psychologa, wraz ze zrobieniem testów i omówieniem wyników, jest rozłożona na 3 spotkania.

1. Wywiad psychologiczny

Pierwsze spotkanie z psychologiem służy zebraniu informacji na temat pacjenta: jego aktualnych trudności, ale też tych występujących w dzieciństwie. Pytania będą dotyczyły także dotychczasowej historii leczenia oraz rodziny i ewentualnych zaburzeń psychicznych i neurologicznych występujących wśród najbliższych krewnych.

Podczas pierwszej wizyty można również uzyskać odpowiedzi na wszelkie pytania i wątpliwości. Psycholog przedstawia kolejne kroki diagnozy i umawia się na termin przeprowadzenia testów.

2. Przeprowadzenie testów psychologicznych

Podczas drugiego spotkania psycholog przeprowadza z pacjentem/ką wywiad oparty na kwestionariuszu diagnostycznym DIVA-5³. Pacjent/ka nie wypełnia testu samodzielnie.

W wyniku testu ocenie podlegają objawy zaburzeń koncentracji w dzieciństwie i w dorosłości oraz objawy nadruchliwości i nadmiernej impulsywności. Znaczenie ma to, czy objawy miały charakter uporczywy i przewlekły, w jakim wieku występowały i jak wpływają na obecne funkcjonowanie.

Test jest istotną częścią procesu diagnostycznego, ale towarzyszyć mu mogą inne narzędzia diagnostyczne, dobrane przez specjalistę według uznania.

3. Omówienie wyników i opinia

Podczas ostatniego spotkania psycholog omawia z pacjentem diagnozę oraz jej wynik. Pacjent/ka otrzymuje podpisaną przez specjalistę opinię, w której przytoczone zostają informacje zebrane podczas wywiadów oraz przedstawione są wnioski z przeprowadzonej diagnozy.

W trakcie spotkania podsumowującego psycholog wyjaśnia wszelkie wątpliwości, odpowiada na pytania, a także sugeruje dalsze kroki. W przypadku pozytywnego rozpoznania ADHD na tym etapie zwykle zaleca się wizytę u lekarza psychiatry i podjęcie terapii.

Z opinią wystawioną przez psychologa można zgłosić się do lekarza psychiatry w celu otrzymania oficjalnej diagnozy klinicznej. Jest ona niezbędna do wdrożenia leczenia farmakologicznego.

Test psychologiczny umożliwia ocenę funkcjonowania pacjenta/ki i wykluczenie innych zaburzeń, które mogłyby dawać podobne objawy co nadpobudliwość psychoruchowa z deficytem uwagi.

Jak leczy się ADHD u osób dorosłych?

W przypadku ADHD u osób dorosłych, leczenie może obejmować psychoterapię, leczenie farmakologiczne oraz inne działania wspomagające łagodzenie objawów.

W przypadku psychoterapii zaleca się na ogół CBT, czyli terapię poznawczo-behawioralną, która pomaga radzić sobie z poszczególnymi objawami, uporać się ze złymi nawykami i ma udział w poprawie samooceny pacjenta/ki.

Istnieje cały wachlarz leków stosowanych u osób dorosłych z ADHD. O ich doborze i dawkowaniu decyduje lekarz psychiatra, na podstawie objawów pacjenta/ki i obserwacji reakcji na leczenie.

Pomoc osobom z ADHD może polegać również na uczeniu technik relaksacyjnych, zaleceniu aktywności fizycznej oraz wsparciu w planowaniu i organizacji pracy i codziennych zadań⁴.

Diagnoza ADHD u dorosłych Warszawa

Pełną diagnozę ADHD u dorosłych oferuje również Poradnia Psychologiczna Synergia mieszcząca się na warszawskim Mokotowie. Diagnozę przeprowadza mgr Dominika Bolek, specjalizująca się w pracy z osobami nieneurotypowymi.

Ile kosztuje diagnoza ADHD u dorosłych?

Całkowity koszt diagnozy to 800 zł i składa się ona z następujących etapów:

Wywiad przeprowadzony przez psychologa
Test diagnostyczny przeprowadzany stacjonarnie (ok. 2 h)
Spotkanie podsumowujące z prezentacją wyników diagnozy i dalszymi zaleceniami

W Poradni Psychologicznej Synergia przyjmuje również psychiatra, z którym w razie potrzeby nasi pacjenci mogą kontynuować współpracę.

ZAPISZ SIĘ NA DIAGNOZĘ ADHD

Diagnoza ADHD u dorosłych: FAQ

1. Jak diagnozuje się ADHD u dorosłych?

Procedura diagnozy składa się najczęściej z trzech etapów. Pierwszym jest wstępna konsultacja i wywiad. Następnie wykonuje się test diagnostyczny DIVA- 5. Trzecie spotkanie to omówienie wyników i przedstawienie diagnozy oraz dalszych zaleceń.

2. Jak leczy się ADHD u dorosłych?

Główne metody to leczenie farmakologiczne i psychoterapia, które można stosować razem lub oddzielnie. W Poradni Synergia po uzyskaniu diagnozy stwierdzającej ADHD uzyskasz informacje o dalszych krokach, jakie możesz podjąć w drodze do poprawy jakości życia.

3. Ile kosztuje diagnoza ADHD u dorosłych?

W Poradni Synergia pełna procedura diagnostyczna, wraz z konsultacją, testami i omówieniem wyników kosztuje 800 zł.

Diagnoza ADHD u dorosłych – przebieg i wskazówki postępowania